Gamma knife tedavisi: Trigeminal nevralji
Trigeminal sinir yüzün duyu sinirdir. Çeneden, yanaktan ve göz etrafından kaynaklanan duyuları beyin sapına taşıyan 3 sinirin birleşmesinden oluşur. Bu sinirdeki problemden kaynaklana yüzde veya çenede ataklar tarzında saniyeler süren şimşek çakar tarzda ağrı ile karakterize hastalığa “Trigeminal nevralji” denir. Ağrı özellikle yemek yerken, dişlere soğuk bir şey temas ettiğinde, diş fırçalarken, yüzün o bölgesine dokunulduğunda tetiklenir. Hastaların çoğu bu ağrıyı önce diş ağrısı zannederler ve buna yönelik tedaviler görürler.
Trigeminal nevraljinin en sık sebebi sinirin beyin sapına girdiği bölgede bir damarın sinire temas etmesine bağlı bu ağrının tetiklenmesidir. Bazı hastalarda ise sinire bir tümör temas eder veya sinirin kendi yapısında bozukluk olabilir. Mesela Multiple Skleroz (MS) hastalığında bu sinirde oluşan bir MS plağı trigeminal nevraljiye neden olabilir.
Trigeminal nevraljinin tedavisi basamak basamaktır. Önce ilaç tedavisi verilir. Özelikle karbamazepin denilen bir çeşit nöbet ilacından bu hastaların çok önemli bir kısmı fayda görür. Zamanla ilaçların yeterli olmadığı veya yan etkilerinin ortaya çıktığı durularda ameliyat teknikleri devreye girer.
Yaşı genç ve genel durumu ameliyata uygun hastalarda en etkin tedavi yöntemi kulak arkasından yapılan bir ameliyatla birbirine temas eden sinir ile damar arasına minik bir yastıkçık konulmasıdır. Bu ameliyat “Mikrovasküler Dekompresyon” olarak adlandırılır.
Yaşlı ve genel durumu bu ameliyat uygun olmayan, ayrıca açık ameliyatı istemeyen hastalarda Radyofrekans (RF) yöntemi uygulanabilir. Bu yöntemde yanaktan girilen bir iğne ile sinir içinde kontrollü ısıtma yapılıp duyu dallarının hassasiyeti azaltılır.
Yukarıda saydığımız tüm bu tedavilerle başarısız olunan vakalarda, hasta açık ameliyat istemiyorsa, ya da hastanın genel durumu, yaşı diğer tedavilere uygun değilse Gamma knife yöntemi Trigeminal nevralji hastalarında etkin bir şekilde uygulanabilir.
Trigeminal nevralji hastalarında gamma knife ile tek günlük, tek seanslık bir tedavi uygulanır. Söz konusu sinire noktasal bir ışın verilir. Bu tedavi sinirde hazar oluşturmaksızın duyarlılığını azaltır. Hastaların %90 ‘ında 10-30 gün içinde rahatlama sağlanır. Bu tedavi ile hastaların %60’ında 5 yıllık, %40’ında ise 10 yıllık bir ağrısız dönem sağlanabilir.
