Adana Gamma Knife: Gamma Knife tedavisi nedir?
Halk arasında “kansız- bıçaksız beyin ameliyatı” olarak adlandırılan bir tekniktir. Bir çeşit robotik beyin ameliyatıdır. Beyin tümörü, damar yumağı ve bazı nörolojik hastalıklarda ameliyata gerek duyulmaksızın 201 farklı odaktan gelen ışın huzmelerinin hedefe odaklanması şeklinde çalışan bir sistemle tedavi edilmesini mümkün kılan bir yöntemdir.Tek günlük, tek senaslık bir tedavidir. Hasta uyutulmadan ve sohbet ederek tedavi gerçekleştirilir. Hasta tedaviden sonra hemen evine döner ve normal yaşantısına devam eder. Yara izi yoktur.
“Gamma“ terimi kullanılan radyasyon ışının tipinden gelir. Toplam 201 tane kobalt-60 kaynağından kaynaklanan gamma ışın huzmeleri tedavi edici etkiyi oluştururlar. “Knife” İngilizcede bıçak anlamına gelir. Bu yöntemde bıçak yoktur. Ancak söz konusu gamma ışın huzmeleri adeta keskin bir bıçağı taklit eder. İleri teknoloji ve bilgisayar yardımıyla bir milimetrenin onda biri kadar keskin bir doğrulukta tedavi yapılır.
Çok sayıdaki ışın huzmesi hedeflenen dokuda bir araya gelip odaklanır ve tedavi edici yüksek doza ulaşılır. Bunu şu şekilde örneklendirebiliriz: güneş altına konulan bir kâğıt parçası kendiliğinden yanmaz. Ancak bir mercek ile güneş ışınlarını kâğıt parçası üzerinde tek bir noktaya odaklarsak, hedeflediğimiz bir alanda küçük bir yanık oluşturabiliriz.
Bu mantıkla çalışan Gamma knife beyin tümörü, damar yumağı ve bazı nörolojik hastalıkların tedavisinde on yıllardır tüm dünyada yaygın olarak kullanılan, başarısını ve güvenilirliğini kanıtlamış bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi yöntemi kullanılmaya başlandıktan sonra birçok beyin tümörü ve beyin hastalıklarının tedavi algoritması değişmiştir. Üstelik beyinde birden fazla tümör olduğunda, tümünün eş zamanlı tek seferde tedavisi bu tedavi ile mümkün hale gelmiştir.
Günümüzde tüm dünyada 354 merkezde Gamma knife tedavisi uygulanmaktadır. Bu merkezlerin 133 tanesi Amerika'da, 64 tanesi Japonya'dadır. Yani yarısından fazlası sağlık sistemin iyi olduğunu bildiğimiz gelişmiş ülkelerdedir. 2015 istatistiklerine göre yıllık yaklaşık 77 bin hasta gamma knife ile tedavi edilmektedir ve toplam tedavi edilen hasta sayısı 960 bin olarak hesaplanmıştır. 2016 yılı sonunda bu sayı bir milyonu aşmış olacaktır.
Gamma knife hangi hastalıklarda kullanılır?
Gamma knife tedavisinin kullanıma girmesinden sonra beyin cerrahisinin ayrılmaz bir parçası olmuştur. Ameliyatla ulaşılması mümkün olmayan veya cerrahisi riskli olan birçok beyin hastalığının tedavisinde çığır açmıştır. Bazı hastalıklarda cerrahinin alternatifi, bazılarında ise cerrahinin tamamlayıcı bir unsuru haline gelmiştir. Bazı beyin hastalıklarının tedavi protokolünü baştan aşağı değiştirmiştir. On yıllar içinde gelen başarılı sonuçlar ile birlikte kullanım alanını genişlemektedir.
Gamma knife tekniği beyin cerrahları tarafında uygulanır. Çünkü teknik adeta çok kritik bir ameliyatı yapar incelikte çalışmayı gerektirir. Gamma knife tedavisi uygulayan bizim gibi beyin cerrahların tamamı aynı zamanda aktif olarak ameliyat yapmaya devam ediyoruz. Yani ellimizde hem gamma knife tercihi hem ameliyat tercihi bulunuyor. Böylece hastaya hangi tedavinin daha uygun olacağına objektif şekilde karar vermemiz mümkün olmaktadır.
Gamma knife tedavisi sadece beyinde kullanılan bir yöntemdir. En sık beyine başka yerlerden sıçrayan tümörlerde (beyin metastazları), iyi huylu beyin tümörlerin (menengioma), kulak sinirinden kaynaklanan tümörlerde (akusitk schwannoma), bazı kötü huylu tümörlerde (gliomlar) ve trigeminal nevraljide kullanılır.
Adana Gamma Knife
Başkent Üniversitesi Adana Uygulama ve Araştırma Merkezi Beyin Cerrahisi Anabilim Dalı’nda Haziran 2011'de Gamma knife tedavisi uygulamaya başladık. Aralık 2016’ya kadar 1700'den fazla hastaya başarılı şekilde tedavi uyguladık. İstanbul ve Ankara’dan sonra açılan ve bölgedeki tek Gamma knife merkezi olmamız nedeniyle hastalarımızın çoğunu çevre illerden kabul ettik. Aynı zamanda güney ve batı komşu ülkelerde bu tedavilerin olmaması nedeniyle Suriye, Irak, Gürcistan, Azerbaycan ve diğer Türkî Cumhuriyetlerden de hastalar tedavi ettiğimizi gururla ifade etmek isterim.
Tedavi ettiğimiz hastaların %40’ını beyin metastazları, %20’ini menenjiomlar, % 13’ini sinir kılıfı tümörleri (akustik schwannomalar), %10’unu beyin damar yumakları(AVM ve kavernomlar) , %8’ini hipofiz adenomları, kalan kısmını ise kötü huylu tümörler (glial tümörler), glomus tümörleri ve trigeminal nevralji vakaları oluşturdu.
11.01.2017
