Boyun Fıtığı

Boyun fıtığı nedir?

Her ne kadar sağlam bir yapı olsa da ailevi yatkınlıklar, sigara içimi, ağır işlerin kondisyonsuz olarak yapılması, bazı ters hareketler nedeniyle disklerde yırtılmalar ve takiben içerisinden çıkan kıkırdağımsı yapıların sinirleri veya omuriliği sıkıştırması nedeniyle fıtıklaşmalar olabilmektedir. Boyun fıtıkları hastanın yaşamını ileri düzeyde kısıtlayabilmekte yaşam kalitesini bozabilmektedir.

Boyun fıtıklarının tedavisinde uygun yöntemin bulunması hastaların dikkatli dinlenmesi ve uygun bir muayene ve filmlerin dikkatli incelenmesi ile mümkün olmaktadır.

Her boyun ağrısı boyun fıtığının habercisi midir?

Boyun ağrılarının büyük kısmı halk arasında boyunda tutulma, yel girmesi gibi farklı tabirlerle ifade edilen boyunla ilişkili kas ve bağ dokularındaki kasılma ve gerilme nedeniyle olan “Mekanik tip boyun ağrısı”dır. Bu tip ağrılar ilaçlarla geçer. Eğer sık tekrarlıyorsa uygun bir görüntüleme tekniği ile incelenmesi gerekir. Sık tekrarlayan boyun ağrısı ve tutulmalarının sadece küçük bir kısmı boyun fıtığı ile ilişkilidir.

Boyun fıtığının belirtileri nelerdir?

Boyun fıtığı genellikle boyundan tek bir kola yayılan ağrı, kolda ve elde olan uyuşma ile seyreder. Bu tabloya o kolda ve elde güçsüzlük eşlik edebilir. Eğer fıtıklaşan disk parçası çok büyükse ve omuriliğe de baskı yapıyorsa bacaklarda uyuşma ve güçsüzlük de yapabilir.

 Boyun fıtığında ağrı boyundan çok koldadır.

Boyun fıtığı en sık omuz eklemi problemleri ile karıştırılır. Bu hastalıklar da omuz ve bir miktar kol ağrısı yapabilir. Ağrı nedeniyle hasta kolunu güçsüz hissedebilir. Omuz eklemi hastalıklarında, omuz hareketlerindeki hareket kısıtlılığı vardır. Boyun fıtığı hastalarında ayrıca bir omuz eklemi problemi yoksa omuz hareketlerinde kısıtlılık ve ilişkili ağrı olmaz. Kolun ve başın bazı pozisyonlarında ağrının tipinin değişmesi ile iki hastalık grubu birbirinden ayrılır. Bu nedenle deneyimli bir hekimin muayenesi boyun fıtıklarında çok önemlidir.

Maalesef, biz hekimler olarak bir öz eleştiri yapmamız gerekirse; her boyun ağrısına boyun MR’ı çekilmesi ve orada görülen ufak tefek fıtık başlangıçlarını çok tehlikeli bir durummuş gibi hastalara anlatılması sonucu, korku ile doktor doktor gezen ve kafası son derce karışmış hastalarla karşılaşmaktayız.

Tek başına MR ile boyun fıtığı tanısı konulmaz!

Her boyun ağrısı boyun fıtığı değildir!

Her boyun fıtığı ameliyatlık değildir!

Boyun fıtığının tedavi seçenekleri nelerdir? 

Boyun fıtığı tanısı alan hastaların büyük bir kısmı “konservatif tedavi” denen ameliyat dışı tedavilerle iyileşirler.  İlaçlarla ağrının azaltılması, boyunluk kullanımı ve uygun fizik tedavi programları genellikle fayda sağlar.

Şiddetli bir kol ağrısına eşlik eden ellerde veya kollardaki güçsüzlük durumunda bunu açıklayan ciddi bir sinir veya omurilik baskısı filmlerle gösterilebiliyorsa hastaya cerrahi tedavi önerilmelidir. Tablonun çok hızlı geliştiği ve her geçen gün daha kötüye giden bir hasta grubu vardır ki, bu hastalarda ameliyat dışı yöntemlerle zaman kaybedilirken, geri dönüşümsüz sekellerin oluşmasından korkarız. Bu hastalara ivedilikle ameliyat olmasını telkin ederiz.

Bir grup boyun fıtığı hastasında ise kuvvetsizlik olmasa boyun ve kol ağrısı dayanılmaz şiddettedir ve hiçbir ağrı kesici ile rahatlamaları mümkün olmaz. Ağrı yaşam kalitesini çok bozmuştur. Bu hastalarda da boyun fıtığı ameliyatı ağrının hızla düzelmesini ve bir an önce hastanın günlük yaşamına problemsiz dönmesini sağlar.

Boyun fıtıklarına yapılan ameliyat girişimlerinin büyük kısmı boyun ön yüzüne yapılan küçük kesiler ile gerçekleştirilir. Boyun sağ ön yüzüne yapılan 3-4 cm’lik kesiler eşliğinde yapılan mikrocerrahi (servikal mikrodiskektomi) yöntemle omurlara ulaşmak mümkün olabilmekte ve ardından diskin tamamı bası yapan parçalarla beraber çıkarılabilmektedir. Diskin çıkarıldığı iki omur arasına 1 adet, diskin görevini alacak, hareketli veya hareketsiz metal veya özel silikon parça yerleştirilir. Boyun oldukça hareketli bir bölge olduğu için konulan bu parça iki omur arasındaki ilişkinin ameliyat sonrası kuvvetlenmesini sağlar.

Uygun şekilde yapılmış boyun fıtığı ameliyatından sonra aynı seviyeden tekrar fıtık oluşma ihtimali yoktur. Ancak diğer omurlar arasında yeni fıtık oluşumu her zaman mümkündür. Bunun için hastanın ameliyat sonrası hekim önerilerine harfiyen uyması önemlidir.

İyi değerlendirilmiş, doğru tanı konulmuş ve doğru ameliyatın yapıldığı boyun fıtığı hastalarında sonuç oldukça yüz güldürücüdür. Ameliyatlarımızın başarı oranı %95’den fazladır.

Ameliyat ve iyileşme süreci nasıl olmaktadır?

Boyun fıtığı nedeniyle cerrahi uygulanacak hastalara öncelikle anestezi bölümünce belirlenmiş bazı testler ve tetkikler uygulanır. Ardından uygun incelemeler sonucunda hastaneye yattıktan 1 gün sonra ameliyat edilirler. Ameliyat olduğu günün akşamında ya da bir gün sonra boyunluk da takılarak kaldırılıp yürütülürler. Her şey yolunda giderse ameliyattan bir gün sonra taburcu edilirler.

Ameliyat ardından 1 ay kadar boyunluk kullanımı önermekteyiz. Bu ameliyat bölgesinin uygun şekilde sağlam iyileşmesini ve hastanın boynunu korumasını sağlamaktadır. Bu 1 ay boyunca boyunluğu takılı kalmak şartıyla hasta istediği işlerini yapabilir ve yürüyebilir. Yaklaşık 2-3 hafta içinde normal işlerine dönebilir.

Vaka Örneği: Boyun Fıtığı

57 yaşında erkek hasta şiddetli sol omuz ağrısı ve ellerde beceriksizlik şikeyti ile başvurdu. Muayenesinde sol kolda belirgin kuvvetsizlik vardı. Boyun MR incelemsinde C3-4 düzeyinde omuriliğe ciddi baskı yapan ve sol kola giden siniri sıkşıtıran fıtık görüldü. Ameliyat edildi. Hem fıtık temzilendi, hem de diskin boşaltıldığı bölgeye 1 adet metal kafes konuldu. Ameliyat sonarsı sol kol ağrısı geçti. Amelyat sonrası gördüğü fizik tedavi ile sol kol kuvvetsizliği düzeldi.